อว. ตั้งเป้าส่งมอบระบบมาตรวิทยา รองรับการก้าวไปสู่การเป็นประเทศพัฒนาแล้วอย่างสมดุล

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ตั้งเป้าส่งมอบระบบมาตรวิทยา ที่รองรับการก้าวไปสู่การเป็นประเทศพัฒนาแล้วอย่างสมดุล ทั้งการยกระดับความสามารถในการแข่งขันและความสร้างสรรค์ของภาคเศรษฐกิจ การก้าวไปสู่การวิจัยขั้นแนวหน้าเพื่อการสร้างเทคโนโลยี และนวัตกรรมขั้นสูงที่มีเอกลักษณ์ ผลักดัน “Made in Thailand” ให้เป็นสัญลักษณ์ของคุณภาพและ ความสร้างสรรค์”

ศ. (พิเศษ) ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) กล่าวภายหลังคณะกรรมการมาตรวิทยาแห่งชาติ มีมติเห็นชอบให้เสนอ (ร่าง) แผนปฏิบัติการด้านการพัฒนาระบบมาตรวิทยาแห่งชาติ ระยะที่ 4 พ.ศ. 2566-2570 สู่การพิจารณาของคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565

“การพิจารณาของคณะกรรมการมาตรวิทยาแห่งชาติ เป็นขั้นตอนสุดท้ายก่อนนำเสนอคณะรัฐมนตรี จึงต้องเข้มข้นและใช้เวลา ที่จริงภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับแผนนี้ ได้เข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการยกร่างตั้งแต่ต้น รวมทั้งระดับนโยบายและสานักงานสภานโยบายฯ ก็ได้มีส่วนในการพิจารณาให้คำแนะนำอย่างจริงจัง เพราะผมเห็นว่า ระบบมาตรวิทยา มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาประเทศในหลายด้าน ไม่ใช่แค่ในด้านเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม จึงตั้งใจเชิญผู้มีประสบการณ์ด้านต่าง ๆ มาร่วมให้ความเห็น ทำให้ใช้ เวลาเพิ่มขึ้นอีกพอสมควร”

“ร่างแผนพัฒนาระบบมาตรวิทยาแห่งชาติ ระยะที่ 4 นี้เป็นแผนเปลี่ยนผ่าน เพราะเราอยู่ในช่วงที่โลกกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างพลิกผันในแทบทุกด้าน ทั้งการเมืองระหว่างประเทศ เศรษฐกิจ ความมั่นคงและเทคโนโลยี ประเทศไทยจำเป็นต้องตัดสินใจอย่างแน่วแน่ว่าเราจะทำอะไร เราจะไปทางไหน โดยใช้จุดแข็งของเราให้เป็น ให้ฉลาดแล้วต่อยอดขึ้นไป”

“ในด้านเทคโนโลยีที่เห็นชัดว่าจะส่งผลกระทบอย่างรุนแรงและในวงกว้างแน่ คือเทคโนโลยีดิจิทัล (digital technology) เทคโนโลยีควอนตัม (quantum technology) และชีววิทยาสังเคราะห์ (synthetic biology) ประเทศไทยต้องเร่งวางรากฐานเพื่อให้เราเข้าไปสู่ยุคสมัยที่เทคโนโลยีเหล่านี้สร้างการเปลี่ยนแปลงได้อย่างมั่นใจ เราสามารถใช้และสร้างเทคโนโลยีเหล่านี้ในแบบของเราในคุณภาพที่ไม่ต่ำกว่ามาตรฐานสากล ไม่ให้ใครเอาเปรียบเราได้ ผมจึงอยากเห็นแผนปฏิบัติการในแต่ละด้านที่มีรายละเอียดและมีไม้เด็ด คือเด็ดพอที่จะทำให้เกิดการก้าวกระโดดในแต่ละเรื่องอย่างชัดเจน เช่น ในด้านการวิจัย เราจะมีไม้เด็ดอะไร ที่จะทำให้เราสามารถขยับการวิจัยของเราให้เข้าใกล้การวิจัยในประเทศชั้นนำได้”

“การเปลี่ยนแปลงของโลกที่กำลังเกิดขึ้น เทคโนโลยีเข้าไปมีส่วนในแทบทุกด้าน แตกต่างกันหลายบทบาท บางด้านมีเทคโนโลยีเป็นเหตุ บางด้านจำเป็นที่จะต้องสร้างเทคโนโลยีขึ้นมาช่วยแก้ไข แต่เราต้องไม่ลืมว่า เราต้องใช้เทคโนโลยีอย่างสร้างสรรค์ มิเช่นนั้นแล้ว เทคโนโลยีจะไม่สามารถแก้ปัญหา หรือสร้างประโยชน์ให้เราได้อย่างยั่งยืน”

“แผนเป็นสิ่งที่มีชีวิตคู่ไปกับสถานการณ์ แผนที่ดีคือแผนที่มีการติดตามอย่างต่อเนื่องและทบทวนอย่างสม่ำเสมอ บางอย่างที่วางแผนไว้ ทำแล้วได้ผลดี ก็จะได้ทำมากขึ้น ไม่ได้ผลดี ก็จะได้เลิกทำ สิ่งที่คาดการณ์ไว้อาจจะเกิด หรือไม่เกิดขึ้นก็ได้ ก็ต้องปรับกันไป อีกประเด็นหนึ่งที่สำคัญคือ การนำแผนไปปฏิบัติ แผนที่ดี ต้องมาคู่กับแนวทางการนำไปสู่การปฏิบัติที่ชัดเจน อยากให้คิดวิธีการใหม่ ๆ ที่จะทำให้การปฏิบัติทั้งชัดเจนทั้งมีประสิทธิภาพ เช่น การทำงานร่วมกับผู้ประกอบการโดยตรง หรือผู้กำหนดระเบียบข้อบังคับ ต่าง ๆ แต่แรก เพื่อทำให้นวัตกรรมหรือผลผลิตที่ออกมาสอดคล้องกับกฎระเบียบ”

“จุดแข็งที่ชัดเจนประการหนึ่งของสถาบันมาตรวิทยาแห่งชาติ คือมีความร่วมมือที่แน่นแฟ้นกับสถาบันมาตรวิทยาชั้นนำของโลก เราจะพัฒนาและใช้ประโยชน์จุดแข็งนี้อย่างไร เพื่อสนับสนุนการยกระดับระบบมาตรวิทยาในอาเซียน ให้เพียงพอที่จะผลักดันให้อาเซียนเป็นประชาคมเศรษฐกิจที่แอคทีฟ ที่ประเทศสมาชิกทุกประเทศได้รับประโยชน์สูงสุด”

“ระบบมาตรวิทยานี้สำคัญ แม้ว่าจะมีคนไม่มากนักที่รู้ว่าระบบนี้คืออะไร ทำงานอย่างไร ผมจึงได้ มอบหมายให้สถาบันมาตรวิทยาแห่งชาติ เอาเนื้อหาสาระของแผนฉบับนี้มาทำเป็นหนังสือเล่มเล็ก ๆ ที่คนทั่วไปพอจะอ่านเข้าใจ อีกสักพัก เราคงจะได้เรียนรู้ร่วมกันว่าระบบมาตรวิทยาได้ทำอะไรบ้าง เพื่อให้การดำเนินชีวิตของเราในทุกวันเป็นไปอย่างปรกติ และภายในปี 2570 ระบบมาตรวิทยาของประเทศจะเข้มแข็งกว่าวันนี้อย่างไร”