สดร. จับมือบางกอกแอร์เวย์ส ขยายโอกาสเรียนรู้ดาราศาสตร์ สานฝันน้อง ๆ ผู้บกพร่องทางการเห็น บินลัดฟ้าสัมผัสความหนาว ดูดาวยอดดอยอินทนนท์ จ.เชียงใหม่
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ร่วมกับบางกอกแอร์เวย์ส ขยายโอกาสการเรียนรู้ดาราศาสตร์สู่ผู้บกพร่องทางการเห็น จัดโครงการ “แม้มองไม่เห็นแสงจันทร์แต่สัมผัสได้ถึงดวงดาว” นำคณะนักเรียน และครูจากโรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพ เดินทางมาเรียนรู้ดาราศาสตร์ สัมผัสประสบการณ์จริงในการสังเกตวัตถุท้องฟ้า บนยอดดอยอินทนนท์ พื้นที่ที่มีฟ้าดีที่สุดแห่งหนึ่งของไทย ระหว่างวันที่ 23-25 มกราคม 2567
ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา ผู้อำนวยการ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า “ดาราศาสตร์” นับเป็นศาสตร์ที่ใช้จินตนาการทำความเข้าใจธรรมชาติ และจักรวาล ความบกพร่องทางการเห็นจึงเป็นอุปสรรคสำคัญที่ส่งผลต่อการเรียนรู้เรื่องราวดาราศาสตร์ และธรรมชาติรอบตัว การจัดกิจกรรมดาราศาสตร์สำหรับผู้บกพร่องทางการเห็น ถือเป็นความท้าทายทั้งการออกแบบเนื้อหา ออกแบบสื่อการเรียนรู้ดาราศาสตร์ที่เหมาะสม และก้าวข้ามอุปสรรคด้านการมองเห็น เพื่อเปิดโอกาสให้สามารถเรียนรู้ดาราศาสตร์ได้ทัดเทียมกับบุคคลทั่วไป
กิจกรรมนี้ต่อเนื่องมาจากการที่น้อง ๆ โรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพฯ ไปทำกิจกรรมดาราศาสตร์ ณ หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2566 ที่ผ่านมา เราจึงมีแนวคิดที่จะนำน้อง ๆ กลุ่มนี้ มาสัมผัสประสบการณ์การดูดาวจริง บนยอดดอยอินทนนท์ และมาทำกิจกรรมดาราศาสตร์ที่จังหวัดเชียงใหม่ จึงเป็นที่มาของโครงการ “แม้มองไม่เห็นแสงจันทร์ แต่สัมผัสได้ถึงดวงดาว” ทั้งนี้ สดร. มีความตั้งใจที่จะจัดกิจกรรมสำหรับผู้บกพร่องทางการมองเห็น เป็นโครงการนำร่องเพื่อต่อยอดขยายโอกาสทางการเรียนรู้ดาราศาสตร์ให้กับบุคคลผู้มีความบกพร่องทางกาย สุขภาพ หรือบุคคลที่ต้องการความช่วยเหลือพิเศษอื่น ๆ เพื่อให้บุคคลเหล่านี้ได้รับโอกาสในการเข้าถึงดาราศาสตร์ได้ทัดเทียมบุคคลทั่วไป สอดคล้องกับปรัชญาการดำเนินงานของเราที่ “ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” ตามแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ของสหประชาชาติ
คุณประสงค์ สุบรรณพงษ์ ผู้อำนวยการโรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพ กล่าวว่า กิจกรรมนี้ นับเป็นทริปประวัติศาสตร์ของโรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพฯ เป็นประสบการณ์ที่ทรงคุณค่ามาก น้อง ๆ สามารถไปต่อยอดในเรื่องการเรียน และการดำรงชีวิต ที่จะสามารถพูดคุยกับคนตาดีทั้งหลายได้ว่าเรื่องราวดาราศาสตร์เหล่านั้นเป็นอย่างไร ขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูงสำหรับบางกอกแอร์เวย์ส ที่มอบโอกาสให้น้อง ๆ ได้สัมผัสประสบการณ์การขึ้นเครื่องบินครั้งแรก ที่จะไปบอกเล่าต่อลูกต่อหลานของเขาในวันข้างหน้า และอีกประการหนึ่งที่ผมชื่นชมมาก ๆ คือทีมเจ้าหน้าที่ของ NARIT ที่ยอดเยี่ยมมาก ๆ สามารถทำให้คนตาบอดรู้เรื่องดาราศาสตร์ รู้กลุ่มดาวนั้นกลุ่มดาวนี้ นับเป็นเรื่องที่มหัศจรรย์มาก ๆ
การมาเยือนเชียงใหม่ในครั้งนี้ เราพาน้อง ๆ เข้าร่วมกิจกรรมทั้งหมด 2 วันเต็ม วันแรกเดินทางสู่ดอยอินทนนท์ อ.จอมทอง เรียนรู้การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ และความดันอากาศจากถุงขนม สัมผัสธรรมชาติ และละอองน้ำตก บริเวณน้ำตกวชิรธาร จากนั้นเข้าเยี่ยมชมหอดูดาวดาวแห่งชาติ เรียนรู้และสัมผัสกล้องโทรทรรศน์ชนิดต่าง ๆ สัมผัสและโอบฐานกล้องโทรทรรศน์แห่งชาติ รวมถึงห้องควบคุมกล้องโทรทรรศน์ และห้องปฏิบัติการของนักดาราศาสตร์ ช่วงค่ำเดินทางสู่ยอดดอย เรียนรู้ และสัมผัสแบบจำลองหลุมดวงจันทร์ ก่อนสังเกตการณ์วัตถุท้องฟ้าจริง อาทิ ดาวเสาร์ ดาวพฤหัสบดี ดวงจันทร์ และเนบิวลาผ่านกล้องโทรทรรศน์ ท่ามกลางอากาศหนาวเย็น แต่เต็มไปด้วยความอบอุ่น น้อง ๆ เหล่านี้ ไม่ได้ตาบอด 100% ส่วนใหญ่สามารถเห็นได้ลาง ๆ สามารถแยกความสว่างของวัตถุได้ หากเป็นดวงจันทร์ ก็จะเห็นเป็นจุดสว่างใหญ่ หากเป็นดาวเสาร์จะเห็นแสงเป็นวงรีตามแนววงแหวน ส่วนดาวฤกษ์ หรือดาวเคราะห์ดวงอื่นก็เห็นเป็นจุดสว่างเล็ก ๆ
วันที่สองพาไปสัมผัสธรรมชาติ ณ สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ อ.แม่ริม เรียนรู้ระบบนิเวศเรือนยอดไม้ (Canopy Wlak) และกิจกรรม เด็ด ดม ชม ชิม สัมผัสความหลากหลายของพืชนานาพรรณ จากนั้นเดินทางสู่อุทยานดาราศาสตร์สิรินธร เพื่อร่วมกิจกรรมดาราศาสตร์ “ท้องฟ้าในมือฉัน” ภายในท้องฟ้าจำลอง ให้น้อง ๆ ได้เรียนรู้การดูดาวเบื้องต้น รู้จักกลุ่มดาวบนท้องฟ้า กาแล็กซีต่าง ๆ ด้วยมือสัมผัสผ่านอุปกรณ์ทรงกลมท้องฟ้า ที่นำต้นแบบมาจากมหาวิทยาลัยวาเลนเซีย และปิดท้ายด้วยกิจกรรม “เรียนรู้ระยะทางระหว่างดาวฤกษ์กับโลก” สัมผัสอุปกรณ์เปรียบเทียบภาพจินตนาการสิ่งที่มนุษย์มองขึ้นไปบนฟ้า กับตำแหน่งที่แท้จริงของดวงดาว
ขอบคุณบริษัท การบินกรุงเทพ จำกัด หรือ สายการบินบางกอกแอร์เวย์ส ที่ร่วมสนับสนุนตั๋วเครื่องบิน เส้นทางกรุงเทพฯ-เชียงใหม่-กรุงเทพฯ สำหรับคณะครู และนักเรียน โรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพ มูลค่ากว่า 764,000 บาท เพื่อเดินทางมาร่วมกิจกรรม ณ จังหวัดเชียงใหม่ รวมถึงบริษัท ชิชางคอมพิวเตอร์ (ประเทศไทย) จำกัด และกลุ่มธุรกิจ TCP ที่เห็นความสำคัญ และส่งเสริม สนับสนุนการจัดกิจกรรมจัดกิจกรรมดาราศาสตร์สำหรับผู้บกพร่องทางการเห็น “แม้มองไม่เห็นแสงจันทร์ แต่สัมผัสได้ถึงดวงดาว” ในครั้งนี้ให้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี
